Hiền Ngu Nhân Duyên Kinh (bộ 3 tập)

HIỀN NGU NHÂN DUYÊN KINH – 賢愚因緣經

• Tổng số tập: bộ 3 tập
• Kết cấu kinh: gồm 9 quyển. Tập 1 (quyển 1, 2, 3), Tập 2 (quyển 4, 5, 6), Tập 3 (quyển 7, 8, 9)
• Nguồn tư liệu: chùa Liên Phái, chùa Thắng Nghiêm
• Nội dung: Hiền Ngu Nhân Duyên Kinh (còn gọi là Kinh Hiền Ngu) là Kinh Phật nói về nhân duyên, người hiền làm nên duyên lành, người ngu làm nên duyên ác. Do nhân duyên lành, ác khác nhau mà chịu quả báo khác nhau. Kinh Hiền Ngu là một bộ kinh bao gồm nhiều truyện cổ Phật giáo giảng về lẽ luân hồi báo ứng từ thời Đức Phật còn tại thế qua lời kể của các Đệ tử Đức Phật. 

Sách truyền đến nước ta thời nào chưa rõ, chỉ phỏng theo bản in mới trùng san, lời Tựa của các Cao tăng nước nhà.

Trích dịch tựa:

Hiền Ngu Nhân Duyên Kinh Tự

Lúc tôi còn đi giáo hóa ở vùng Nghi Tuyền, chùa Đại Quang. Một hôm nhân giảng bài xong, thấy một vị Sa môn từ ngoài xin yết kiến. Hỏi thăm thì người ấy thưa là: Kẻ ngu vụng con là tòng giả ở chùa Lôi Âm, do nghiêm sư con sưu tập được một bộ Kinh Hiền Ngu, mà nước ta từ xưa chưa hề thấy có bản in này, vậy nên mới sai con đem đến để trình trước bậc tôn đức. Tỏ ý hòa hợp đồng đạo. Để những lúc nhàn rỗi duyệt xem cho. Tôi nghe những lời đó mà khắc ghi trong lòng, cũng chẳng biết từ đâu mà Kinh có tên là Hiền Ngu. Bèn kêu lấy nước, rửa tay, chỉnh lại y phục, nâng lên mà xem. Lướt qua đã thấy được những ý vị rất hay, liền sai môn thuộc chép lại đầy đủ để cất giữ, sắp xếp lại tổng cộng gồm chín quyển, trong đó có đầy đủ cả bốn mươi bảy chương. Mỗi kỳ Hạ lại đem ra tụng đọc, thấy nói: Đức Phật ta vì chúng sinh cầu đạo xả thân, thương bọn Lục sư khoe phép thuật mà không biết thẹn, còn những chuyện thiện ác báo ứng, lẽ âm dương không mảy may sai sót. Họa phúc quyền hành, lẽ đất trời không bỏ sót chút nào. Kẻ làm ác thì đời sau báo khổ; người làm thiện thì tái thế được vinh hoa. Có người thì lên cõi trời ưu du vui vẻ, do duyên xưa kết thành thiện niệm; có người bị đọa địa ngục mà chìm đắm trong trầm luân, bởi lẽ ngày trước gieo mầm ác. Còn đến như trộm cắp tà dâm, nói xằng nói bậy, nịnh hót chủ để mong được yêu mến, dấy binh nhung mà cướp đoạt gái đẹp. Ở trần gian này tuy tạo tác khác nhau nhưng báo ứng cũng chỉ có khác hình với bóng. Cứ như vậy mà lúc cùng lúc thông biến hóa, biện luận cát hung. Ấy là ngài Tôn giả A Nan khi đứng hầu đức Phật, xin đức Phật thần thông chỉ dạy. 

Nhưng mà cái đáng bàn, là mọi Kinh sách đều có phần tự phẩm, dẫn lời các đệ tử trước sau tham khảo vào đó. Còn bộ Kinh này thì không thấy như thế. Ai là người xem thấu được những lưới ngờ đan xen của người ta. Do đó xem kĩ đầu đuôi, thẩm câu rõ ràng, biết rõ là lời Phật dạy trong các kinh, xen lẫn với những giáo lý ở các bộ. Đến đời nhà Ngụy, có ngài Thiền sư Tuệ Giác 慧觉 đọc hết Tam tạng, khảo cứu Ngũ thời, phàm những thiên về tội phúc thì sao ra mà soạn thành một bộ, xem cái người làm thiện được hưởng phúc há chẳng phải là ở hiền mà được sao! Làm ác mà mắc phải tai ương chẳng phải ngu dốt mà chịu sao! Thu thập lại mà đặt tên là Hiền Ngu để lưu truyền cõi này. Nay ở đất Bách Việt có các vị Tịch Mỹ, Tịch Mạch, Tịch Yên tu đạo hạnh khổ không, tu tâm trai giới. Khi nghe đến lời lời tán về tội phúc phân minh, thì phát tâm thiện niệm, thỉnh về in ấn. Trải khắp những nơi gác tía lầu son, đem tấc lòng giáo hóa tám cõi. Lê gót từ chốn kinh kỳ đến vùng thôn dã, gom vạn thiện vào một nhà, tiền tài đã đủ, tai nải cũng vừa. Sai cho thợ giỏi để san khắc, mua ván mà in lưu tán rộng rãi hai cõi Tăng tục. Để cho hiểu việc tội phúc mà mở mang, chuyển thiện diệt ác, để thoát khỏi ngu muội tiểu nhân, chính tâm mà tu thân, để trở thành hiền minh quân tử. Ai ai cũng được tăng thêm phúc đức, người người dứt hết họa căn. Chứng một đời mà cùng được lên cõi trời, vượt khỏi Cửu hữu mà không sa vào địa ngục. Vậy thôi!

Thời năm Gia Long thứ 11 (1812), ngày lành tháng đầu đông ( tháng 10) năm Nhâm Thân.

Sắc Phong cho Đạo Nguyên Tăng Thông Tỷ Khiêu Thanh Lãng.

Chùa Diên Phúc Tịch Nguyên kính viết.

Đào Nguyễn Viên phụng bái thư.

Các Sa Môn chứng san:

Chùa Diên Trường Tỷ Khiêu tự là Hải Nguyên Thích Bình Bình.

Chùa Nguyệt Quang Tỷ Khiêu tự là Tính Tĩnh Thích Liễu Liễu.

Chùa Từ Quang tự Hải Ngự.

Chùa Giao Tất Trúc Lâm Tuệ Hải Pháp hiệu Nhân Đồng.

Hộ Kinh

Chùa Kim Liên Tỷ Khiêu tự là Tịch Nhiên.

Chùa Sùng Ân tự là Tịch Mỹ.

Chùa Phổ Quang Tỷ Khiêu tự Tịch Khuông.