VÂN CÁT CỔ LỤC DIỄN ÂM – 雲葛古錄演音
- Tác giả: Khuyết danh
- Sách chép tay chữ Nôm, không có tên tác giả và không ghi chú năm tháng.
- Nội dung: Diễn âm Vân Cát Cổ Lục, truyện thơ về tích Thánh Mẫu Liễu Hạnh
Vân Cát Cổ Lục Diễn Âm là truyện thơ về Thánh Mẫu Liễu Hạnh, được diễn Nôm theo thể song thất lục bát, nội dung gần như bám rất sát với bản chữ hán trong Truyền kỳ tân phả của Đoàn Thị Điểm, có thêm bớt một vài chi tiết.
Tác phẩm này không tìm được dị bản, chữ Nôm viết phần lớn rõ ràng, lời văn lưu loát nhưng cũng có chỗ khó luận, dùng rất nhiều điển cố, có những chỗ được viết rất dụng công, ví như đoạn Chúa Liễu và Phùng Khắc Khoan đối đáp bằng lối chiết tự, đoạn ba ông Phùng, Ngô, Lý liên ngâm tác giả cũng được chuyển thành thơ cả.
Trích mở đầu:
Thư phòng giở tiên cung cổ lục
Lạy dâng trình vào khúc Nam âm
Thấy trong sự tích truy tầm
Khắp bày sau trước nga ngâm lưu truyền
Vừa vận mở Nam thiên kế vị
Nhà Hậu Lê đời kỷ Anh Tông
Năm đầu Thiên Phúc mới tông
Phụ đời Mạc Thị Phúc Nguyên Cao bằng
Đương Bắc quốc nhà Minh Gia Tĩnh
Lẻ sáu năm tròn trặn ba mươi
Có làng Thiên Bản một người
Dốc sinh tiên nữ về đời họ Lê
Nghĩ văn tuế còn e văn tự
Lễ cầu trời kính sự hương đăng
Ngày đêm khấn vái lòng hằng
Mộng gieo hùng hủy, xem bằng lộng chương
Ngôi thượng đế lòng thương thành kính
Giáng chúa Tiên kỳ ứng bào thai
Tấc lòng riêng ở buồng trai
Ưa trong hoa quả, biếng ngoài trân cam.